Eksterna ocjena kvaliteta interne revizije
UVOD
Međunarodnim standardima profesionalne prakse IR (standard 1312), te lokalnom zakonskom regulativom, koja se odnosi na uspostavu funkcije IR u bankama, osiguravajućim društvima i drugim finansijskim institucijama, javnom sektoru od nivoa lokalne samouprave do državnog nivoa, te privrednim društvima, bez obzira na oblik organizovanja i vlasničku strukturu, propisana je obaveza provođenja eksterne procjene kvaliteta funkcije interne revizije, minimalno jednom u pet godina. Definisano je da se Eksterna ocjena kvaliteta IR provodi od strane tima procjenitelja, koji mora biti kvalifikovan, profesionalan, sa adekvatnim poznavanjem poslova interne revizije i poznavanjem procesa procjene.
Potreba provođenja Eksterne ocjene kvaliteta IR, u našem okruženju, u novije vrijeme, sve više dobija na značaju, iako je isto definisano međunarodnim standardima IR, od njihove uspostave. Jedan od osnovnih razloga, zašto je potreba primjene standarda kvalitete došla do izražaja, leži u činjenici da je u praksi interna revizija podigla kvalitet vlastitog rada na zavidan nivo, te isto iziskuje potrebu za nezavisnom potvrdom tog rada.
Institut IIA BiH je podržao potrebu za dodatnim edukovanjem članstva Instituta u segmentu eksterne procjene IR te je, u saradnji sa predavačima IIA Global, 2015.godine organizovao dvodnevnu radionicu, koja je omogućila polaznicima sticanje zvanja „Ekspert eksterne ocjene kvaliteta IR – nacionalni nivo“.
Nakon ove radionice, Institut je formirao radnu grupu, čiji je zadatak bio približavanje materije članstvu. Ova radna grupa je u proteklom periodu radila na sumiranju materijala, pribavljala praktična iskustva, pratila izmjene koje su dolazile od Global-a, a sve u svrhu približavanja materije samim internim revizorima. Institut je nastavio dalje sa edukacijom članstva u ovom segmentu, koristeci znanja, stečena od strane eminentnih predavača, predstavnika Globala, na naprijed pomenutoj radionici. Održano je nekoliko prezentacija, organizovanjem seminara na različitim lokacijama u BiH. Na Konferenciji, održanoj u martu 2018.godine, u prezentovanju Eksterne ocjene kvaliteta IR je, osim lokalnog predavača, učešće ponovo uzela i predstavnica IIA Global.
IIA BiH je uspostavio usku i kontinuiranu saradnju sa IIA Global (direktnom komunikacijom/putem pisanih priručnika/smjernica) što je važan preduslov za konstantno podizanje kvaliteta edukacija na viši nivo.
Sve ovo je dalo za rezultat da je IIA BiH dobio saglasnost od IIA Globala da može samostalno, sa predavačima, članovima našeg Instituta, organizovati ovu radionicu. Dakle, predavanja i materijal je na našem jeziku, odnosno sve ono što organizacija ovakve radionice zahtijeva. Takođe, ovoj radionici se mogu priključiti i članovi IIA Srbija i IIA Hrvatska.
RADIONICA
Za bolje razumijevanje same radionice, u nastavku je kratko pojašnjenje onog što će se proći kroz radionicu.
U procesu približavanja metodologije procesa eksterne ocjene kvaliteta IR, IIA BiH se rukovodi metodologijom koja je uspostavljena od strane IIA Global, ugrađujući vlastitu praksu primjene. IIA Global je kreirao standardizovanu formu i metodologiju alata za prikupljanje dokaza i sprovođenje ocjene kvaliteta, kako bi se olakšalo korišćenje dobijenih informacija, izbjeglo dupliranje aktivnosti, uz istovremeno postizanje konzistentnosti u tehnikama ocjene i dokumentovanju rezultata.
U tom kontekstu, tok procesa ocjene kvaliteta grupisan je u četiri cjeline:
- Organizacija IR
- Osoblje IR
- Upravljanje IR
- Proces IR
Važno je naglasiti da se proces eksterne ocjene kvaliteta IR može provesti na dva načina:
- Proces samoocjene sa eksternom potvrdom i
- Proces pune eksterne ocjene.
Oba procesa se suštinski ne razlikuju, oba daju isti rezultat, razlika je u rasporedu aktivnosti između IR i tima eksternih ocjenjivača, što direktno utiče na cijenu ovog angažmana. Prva je, naravno jeftinija, jer se proces odvija uz obimniji angažman IR organizacije, dok druga podrazumijeva organizovanje procesa ocjene od strane eksternog ocjenjivača uz manje učešće IR organizacije. Puna eksterna procjena zahtijeva veći tim ocjenjivača i time višu cijenu angažmana.
Da bi se detaljno i kvalitetno prošlo kroz cjelokupni proces ocjene kvaliteta, a naročito, da bi se proces shvatio, potrebno je postupno ali detaljno „obraditi“ sljedeća područja:
1/ OKVIR ZA OSIGURANJE KVALITETA
- Međunarodni okvir profesionalne prakse
a/ Obavezne smjernice (definicija IR, Kodeks etike/Međunarodni standardi profesionalne prakse IR)
b/ Strogo preporučene smjernice (Praktični savjeti/Praktični vodiči)
- Program osiguranja i unapređenja kvaliteta
a/ Kontinuirani nadzor IR
b/ Periodične interne i eksterne ocjene kvaliteta IR (Samoocjena uz eksternu potvrdu/puna eksterna ocjena)
2/ USPOSTAVLJANJE PROGRAMA OSIGURANJA I UNAPREĐENJA KVALITETA (POUK)
Kvalitet treba ugraditi kroz metodologiju interne revizije, politike i procedure, kadrovsku politiku.
Dobro uspostavljen POUK znači:
- da su zadovoljeni svi aspekti aktivnosti interne revizije;
- da se provodi ocjena usaglašenosti sa Definicijom IR, Kodeksom etike i Međunarodnim standardima profesionalne prakse interne revizije;
- da se provodi vrednovanje efikasnosti i efektivnosti aktivnosti IR;
- da provedena ocjena i vrednovanje daju rezultate kroz identifikovanje mogućnosti za unapređenje kvaliteta.
3/ PROCES SAMOOCJENJIVANJA UZ NEZAVISNU EKSTERNU POTVRDU
Standard 1312 – Eksterna ocjena, navodi da eksterne ocjene mogu imati formu pune eksterne ocjene ili formu samoocjene s nezavisnom eksternom potvrdom.
Samoocjenjivanje uz nezavisnu eksternu potvrdu uključuje sveobuhvatan, u potpunosti dokumentovan proces samoocjenjivanja, koji podrazumijeva internu samoocjenu od strane izvršnog rukovodioca revizije.
Nezavisni eksterni ocjenjivač daje potvrdu rada internog tima ocjenjivača kroz pregled dokumentacije angažmana internog ocjenjivanja, kroz ponovno izvođenja odabranih faza provedenog samoocjenjivanja, razgovore sa ključnim interesnim stranama (izvršno rukovodstvo, linijski menadžeri i osoblje interne revizije), te daje ocjenu zaključaka o usaglašenosti datih u izvještaju tima internih ocjenjivača.
4/ PUNA EKSTERNA OCJENA
Punu eksternu ocjenu vrši kvalifikovani, nezavisni eksterni ocjenjivač ili tim ocjenjivača, kompetentnih profesionalaca, pod vođstvom iskusnog profesionalnog rukovodioca tima.
RADIONICA- EKSTERNA OCJENA KVALITETA INTERNE REVZIJE – PO ODOBRENJU IIA GLOBAL
Vrijeme održavanja radionice: Mart 2019. godine
Po odobrenju i metodologiji IIA Global, IIA u BiH organizuje Radionicu Eksterna ocjena kvaliteta interne revizije.
Edukacija polaznika organizuje se u vidu dvodnevne radionice, koja bi trebala polaznicima pružiti dodatna znanja iz naprijed navedenih oblasti, a takođe će omogućiti praktičnu primjenu alata, koji su sastavni dio sveobuhvatne metodologije za provođenje procesa ocjene kvaliteta IR. Na ovaj način polaznici radionice će imati priliku da uz asistenciju domaćeg ekspertskog edukacijskog tima na lokalnom jeziku, osim teoretskih steknu i praktična znanja, koristeći dodatke/alate kao što su:
Dodatak A: Vodič za planiranje
Dodatak A0: Osnovne informacije i ček lista potrebne dokumentacije
Dodatak A1: Organizacije interne revizije
Dodatak A2: Osoblje interne revizije
Dodatak A3: Upravljanje internom revizijom
Dodatak A4: Proces interne revizije*
*Materijal za ovu edukaciju je vlasništvo IIA Global, po odobrenju ustupljen IIA u BiH
Osim navedenih dodataka/alata, sastavni dio sveobuhvatne metodologije ocjene kvaliteta IR su dodaci C,D,E,F koji će, takođe, polaznicima biti dostupni i primjenjeni u praktičnom dijelu radionice.
Mjesto: Sarajevo
Broj prijava ograničen: max. 20 kandidata
Cijena: 990 KM(506 EUR) bez PDV-a (za učesnike prethodnih radionica QAM u organizaciji IIA BiH cijena je 750 KM (383 EUR) bez PDV-a).
Cijena uključuje prisustvo edukaciji, materijal, kafe pauze i ručak za oba dana edukacije.
Prijave slati na: info@interni-revizori.info
Kontakt: 033 251 700
TIM IIA BIH
Slavica Vukelić, dipl. oec.
Mail: slavica.vukelicbl@gmail.com
Diplomirala na Ekonomskom fakultetu, Univerzitet Banjaluka. Radila u struci više od 33 godine, od čega 22 godine u bankarstvu. Internom revizijom se bavi od 2000.godine, 17 godina obavljala funkciju direktora Odjeljenja interne revizije u Hypo banci a.d. Banjaluka/Addiko banci. U februaru 2006.godine, stekla zvanje „ovlašteni interni revizor“, izdan od strane IIA BiH (prva generacija certifikovanih internih revizora), a u martu 2015.godine stekla zvanje „certifikovani ekspert eksterne ocjene kvaliteta interne revizije“. Aktivan član IIA BiH.
Alma Delić, dipl. oec.
Mail: alma.delic61@gmail.com
Po struci, diplomirani ekonomista, posjeduje zvanje ovlaštenog revizora, ovlaštenog internog revizora, eksperta ekterne ocjene kvaliteta. Ima bogato iskustvo u oblasti interne i eksterne revizije u privrednom i javnom sektoru. Jedan je od suosnivača, aktivan član i redovan predavač u Udruženju internih revizora u BiH, priznatog kao IIA u BiH kod IIA Global. Trenutno obavlja funkciju predsjedavajućeg Skupštine IIA u BiH. Učesnik je i predavač na regionalnim konferencijma iz oblasti interne i eksterne revizije (Srbija i Hrvatska).
Mr. sc. Ankica Kolobarić 
Mail: ankica.kolobaric@gmail.com
Po struci, magistar ekonomskih nauka, posjeduje zvanje ovlaštenog revizora, ovlaštenog internog revizora, eksperta ekterne ocjene kvaliteta. Posjeduje značajno bankarsko iskustvo, posebice u području upravljanja bankama i internoj reviziji. Od 1. juna 2008. godine do 2017. godine obavljala dužnost viceguvernerke Centralne banke BiH. Jedan je od suosnivača, aktivan član i redovan predavač u Udruženju internih revizora priznatog kao IIA u BiH kod IIA Global. Trenutno obavlja funkciju predsjednice IIA u BiH. Učesnik je i predavač na regionalnim konferencijma iz oblasti interne i eksterne revizije (Srbija i Hrvatska).
